Soru Sorun

Günümüzün en önemli filozofu Slavoj Zizek, Olay’da hayatı boyunca geliştirdiği felsefi projesinin temel kavramını çeşitli anlam evrenleri etrafında ele alıyor. Bu anlam evrenleri sırasıyla Budizm, Psikanaliz ve Batı Felsefesi’dir. Zizek, benliğin olmamasından sorumlu bir benlik anlayışına doğru felsefi bir yolculuğa çıkarıyor bizleri.

*

Budist evren böylece iki tür olaya izin verir: Aydınlanma olayı, Benliğin var oluş olmadığını tam olarak üstlenme olayı; örnek olarak haiku şiirinde ve Deleuze’ün saf bir anlam(olmayan) olayı dediği şeyde, gelip geçici bir olayın benzersiz bir şekilde yakalanması. Bu, Budizm'in sonsuz yargısı gibi görünüyor: Mutlak olanın (Nirvana’da deneyimlenen ilkel Boşluk’un) ve kırılgan flaş benzeri minik yüzey etkisinin (haiku konusu) üst üste binmesi. İşte Matsuo Basho’nun en iyi bilinen haiku’su:

Eski gölet…

Bir kurbağa atlar

Sıçrayarak

Hakiki nesne sıçrama olayıdır (onu onaylayan sessizlikle örtüşmüyor mu? Haiku’da idealleştirme yoktur, sadece yüceleştirme etkisi vardır, burada maddi bir eylem ne kadar “düşük” olursa olsun olayı doğurabilir, bu nedenle aynı olaya odaklanan bir haiku’nun çok daha kaba bir versiyonunu tahayyül etmekten korkmamalıyız; Japonya’dan bir arkadaşım bana, Başo’nun sıçrama motifinin yirminci yüzyıla ait bir varyasyonu vardır ve kesinlikle bir parodi olarak okunmamalıdır demişti:

İçinde bayat su bulunan klozet…

üzerine oturuyorum

Sıçratıyorum

Yorum Yapın